Türkiye’nin efsane sanatçılarından biri olan Cüneyt Arkın, 28 Haziran 2022 tarihinde 85 yaşında aramızdan ayrıldı. Usta oyuncu, vefatının ikinci yılında anılıyor..
Gerçek adı Fahrettin Cüreklibatır olan sanatçı, Hacı Yakup ile Halise Cüreklibatır çiftinin çocuÄŸu olarak, 8 Eylül 1937’de EskiÅŸehir’in Karaçay köyünde dünyaya geldi.
Sırasıyla Necatibey Ä°lkokulu, EskiÅŸehir Ortaokulu ve EskiÅŸehir Atatürk Lisesini bitiren sanatçı, 1962’de Ä°stanbul Tıp Fakültesinden mezun oldu.
Arkın’ın kaleme aldığı ÅŸiir ve hikaye denemeleri, üniversitede okuduÄŸu yıllarda çeÅŸitli dergilerde yayımlandı.
AskerliÄŸini EskiÅŸehir’de yedek subay olarak yapan Arkın, vatani görevinin ardından bir dönem Adana ve civarında doktorluk yaptı.
– Artist dergisinin yarışmasında birinci oldu
Cüneyt Arkın, Göksel Arsoy’un baÅŸrol oynadığı 1963 yapımı “Åžafak Bekçileri” filminin çekimleri sırasında yönetmen Halit RefiÄŸ’in dikkatini çekti.
Aynı yıl Artist dergisinin yarışmasında birinci olan sanatçı, Halit RefiÄŸ’in teklifi üzerine 1964’te “Gurbet KuÅŸları” adlı sinema filmiyle oyunculuÄŸa baÅŸladı.
Cüneyt Arkın, 2007’de 26. Ä°stanbul Film Festivali’nin “Sinema Onur Ödülü”ne layık görüldü. Ä°stanbul Kültür Sanat Vakfının internet sitesinde yer alan bir yazıda RefiÄŸ, Cüneyt Arkın hakkındaki düşüncelerini ÅŸu sözlerle aktarmıştı:
“Gurbet KuÅŸları’ndan sonra Cüneyt Arkın’a genellikle kadın seyirciye hitap eden, romantik genç aşık rolleri verildi. Ä°tiraf etmeliyim ki, günün birinde onu önce Türkiye, sonra dünya çapında ünlendirecek ‘MalkoçoÄŸlu’ ya da ‘Dünyayı Kurtaran Adam’ gibi kiÅŸilikler aklımın ucundan geçmemiÅŸti. O, Cüneyt Arkın’ı bizzat kendisi yaratmıştır ve dünya sinema tarihinde bir baÅŸka benzeri yoktur.
Cüneyt Arkın, zaman zaman Alain Delon’a benzetilen yüz güzelliÄŸiyle aÅŸk filmlerinin ünlü bir yıldızı seviyesine ulaÅŸmışken, Ä°stanbul’a gelen Medrano Sirki’nde bir mevsim ücretsiz çalışıp atletik yeteneklerini geliÅŸtirmeye giriÅŸti. Atlı, kılıçlı, atlamalı zıplamalı macera filmlerindeki akrobatik gösterileri, onu dünya sinemasındaki bütün rakiplerinin ötesine taşıdı. Filmleri farklı isimlerle dünyanın dört bir yanında gösterilir hale geldi. Ä°talyanlar onun filmlerini George Arkin adıyla Güney Amerika’da pazarlarken, Ä°ran’da Fahrettin adıyla gönüllerde taht kurmuÅŸtu. Bu alandaki bütün baÅŸarısına raÄŸmen Cüneyt Arkın kendisini sadece hareket gösterisine dayanan filmlerle sınırlamadı, ciddi toplumsal konuları iÅŸleyen filmlerde de rol aldı. Kendisi de filmler yönetti. Çok kimseler onun Türkiye’de kalmayı dünya yıldızı olmaya tercih etmesine akıl erdiremeyebilir. Ama o, öncelikle kendini Türkiye’nin güvenliÄŸine ve esenliÄŸine adayan ‘VatandaÅŸ Rıza’dır. ‘Dünyayı Kurtaran Adam’ ise iÅŸin ÅŸakası, neÅŸemizi bulmak için bir vesiledir.”
– “MalkoçoÄŸlu” ve “Battalgazi” ile kendine özgü bir tarz geliÅŸtirdi
Ãœlkü Erakalın’ın yönettiÄŸi 1964 yapımı “Gözleri Ömre Bedel” filminin finalindeki kavga sahnesi, sanatçının kariyerinde dönüm noktası oldu.
Arkın, sinemadaki ilk 2 yılında 30 kadar filmde rol aldı. Bir süre duygusal-romantik jön karakterlerini canlandıran sanatçı, RefiÄŸ’in önerisiyle aksiyon filmlerine yöneldi.
Ä°stanbul’da binicilik ve karate eÄŸitimlerinin yanı sıra Medrano Sirki’nde bir süre akrobasi eÄŸitimi alan Arkın, öğrendiklerini “MalkoçoÄŸlu” ve “Battalgazi” serilerinde beyaz perdeye aktardı ve Türk sinemasında daha önce örneÄŸi görülmeyen bir tarz geliÅŸtirdi.
Usta sanatçı, 1964’te ilk evliliÄŸini, kendisi gibi doktor, sınıf arkadaşı Güler Mocan ile yaptı. Çiftin kızları Filiz, 1966’da doÄŸdu. Çift, 1968’de ayrıldı.
Aynı yıl, Fahrettin Cüreklibatır olan isminin yerine Cüneyt Arkın sahne adını kullanmaya başladı.
Cüneyt Arkın, 1969’da Betül Işıl ile niÅŸanlandı. Ä°kili 1970’te evlendi ancak 1971’de boÅŸandı. Kısa süre sonra yeniden evlenen çiftin, Kaan ve Murat adını verdiÄŸi iki çocuÄŸu oldu.
– “Ä°nsanlar YaÅŸadıkça” filmiyle Altın Portakal aldı
Sanatçı, 1969 yapımı “Ä°nsanlar YaÅŸadıkça” filmiyle 6. Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde “En Ä°yi Erkek Oyuncu” seçildi.
4. Altın Koza Film Festivali jürisi, 1972’de “Baba” filmindeki rolüyle Yılmaz Güney’i “En iyi erkek oyuncu” seçti. Ancak jüri, siyasi baskılar sonucu, “Yaralı Kurt” filmindeki performansıyla ikinci olan Arkın’ı “En iyi erkek oyuncu” olarak belirledi. Jürinin kararına tepki gösteren Arkın, ödülü reddetti.
Unutulmaz oyuncu Arkın, 1976’da “MaÄŸlup Edilemeyenler” filmiyle 13. Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde “En Ä°yi Erkek Oyuncu” ödülü, 36. Antalya Altın Portakal Festivali ve 18. Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Oyuncu Ödülleri’nde “YaÅŸam Boyu Onur Ödülü” aldı, 2013’te ise Kültür ve Turizm Bakanlığı “Kültür ve Sanat Büyük Ödülü”ne layık görüldü.
Kısa sürede YeÅŸilçam’ın aranan baÅŸrol oyuncuları arasına giren sanatçı, romantik filmlerle baÅŸladığı sinema yaÅŸantısını hareketli filmlerle sürdürdü. Kariyeri boyunca westernden komediye, maceradan toplumsal filmlere birçok farklı türde film çekti. Özellikle 1978 yapımı “Maden” ve 1979 yapımı “VatandaÅŸ Rıza” filmleri, sanatçının kariyerinde büyük öneme sahip oldu.
Usta sanatçı, oyunculuğun yanı sıra televizyon programları hazırlayıp sundu, kısa bir süre dergi ve gazetelerde sağlıkla ilgili yazılar kaleme aldı.
Türk milliyetçisi kimliÄŸiyle bilinen sanatçı, bir dönem siyasetle ilgilendi. 20 Ekim 1991’deki genel seçimlerinde Anavatan Partisinden EskiÅŸehir’de 4. sıradan milletvekili adayı oldu ancak seçilemedi. Bir dönem İşçi Partisi adına düzenlenen etkinliklere katıldı.
Cüneyt Arkın, 28 Haziran 2022’de kalbinin durması nedeniyle Ä°stanbul’da kaldırıldığı hastanede 85 yaşında yaÅŸamını yitirdi.
– OyunculuÄŸun yanı sıra yönetmenlik ve senaristlik yaptı
YeÅŸilçam’ın usta oyuncularından Ediz Hun, Arkın’ın vefatının ardından yaptığı açıklamada, “OlaÄŸanüstü bir insandı. Her rolün üstesinden gelebilecek kabiliyete haizdi, emsalsizdi. Çok çalışkan ve çok azimliydi. O zaman Medrano Sirki vardı Dolmabahçe’de. Onların çadırında haftalarca eÄŸitim aldı. Her türlü rolün üstesinden baÅŸarıyla gelebilmiÅŸ çok büyük bir sanatçıydı.” demiÅŸti.
Tiyatro sanatçısı Müjdat Gezen ise Arkın’ın son yıllarında Müjdat Gezen Tiyatrosunda 3 oyunda sahne aldığını belirterek, “Hiç tiyatroda oynamamıştı. Hastalanınca morali bozulmuÅŸtu. ‘Ben seni sahneye çıkaracağım.’ dedim. 62 senelik sahne hayatımda hiç bu kadar çok alkış alan birine rastlamadım. Ä°nsanlar onu sevdi. 3 oyunda birden beraber oynadık. Çok güzel günlerimiz oldu.” ifadelerini kullanmıştı.
Kariyeri boyunca 300’ü aÅŸkın filmde rol alan Arkın, yönetmenlik ve senaristlik de yaptı. Son olarak 2014’te çekilen “Gulyabani” filminde rol aldı. Sanatçının oynadığı filmlerden bazıları şöyle:
“AÅŸk ve Kin, Gözleri Ömre Bedel, Hepimiz KardeÅŸiz, Sokakların Kanunu, Åžoför Nebahat ve Kızı, Gurbet KuÅŸları, Kırık Hayatlar, Dudaktan Kalbe, Serseri Aşık, Ä°natçı Gelin, Horasan’ın Üç Atlısı, Fakir Bir Kız Sevdim, Ä°ntikam UÄŸruna, MalkoçoÄŸlu, Göklerdeki Sevgili, Cibali Karakolu, Yüzbaşı Kemal, Hacı Murat, Namus Borcu, Artık SevmeyeceÄŸim, MalkoçoÄŸlu Kara Korsan, Gök Bayrak, KöroÄŸlu, Yüzbaşının Kızı, Vatan ve Namık Kemal, Osmanlı Kartalı, MelikÅŸah, AÅŸk Mabudesi, Arım Balım PeteÄŸim, Selahattin Eyyubi, Ferhat ile Åžirin, Yarım Kalan Saadet, Yusuf ile Züleyha-Hazreti Yusuf, Yumurcak Köprüaltı ÇocuÄŸu, VahÅŸi Çiçek, Her Åžey OÄŸlum İçin, Battal Gazi, MalkoçoÄŸlu Ölüm Fedaileri, Severek Ayrılalım, Nazlı ile Murat, Çöl Kartalı, Yaralı Kurt, Kara Murat: Fatih’in Fedaisi, Yumurcak Küçük Kovboy, Çaresizler, Acı Hayat, Kara Murat Fatih’in Fermanı, OÄŸul, Dayı, Kin, Babalık, Cemil, Deli Yusuf, Babacan, Tek Başına, Che Carambole Ragazzi, Maden”