ÇİĞDEM YILMAZ- Gezegenimiz eşi benzeri görülmemiş bir şekilde ısınmaya devam ediyor. Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (WMO) verilerine göre, 21 Temmuz 2024’te ortalama yüzey sıcaklığı 17.09°C ile rekor kırdı. Bu değer, geçen yıl temmuz ayında kaydedilen 17,08 derece ölçülmüştü. Artan orman yangınları, şiddetli ve aşırı hava olaylarının görülme sıklığı da arttı. Küresel ısınma kendini yıldan yıla daha çok hissettiriyor. CNN TÜRK Meteoroloji Danışmanı Prof. Dr. Orhan Şen, rekor sıcaklık artışlarını Milliyet için değerlendirdi.
‘Kritik eşik geçildi’
Prof. Dr. Şen, dünyanın ve ısınmaya hızla devam ettiğini belirtip, şunları dedi:
“Paris Anlaşması’nda şu önerilmişti, ‘1.5 derecelik artışı geçmeyelim’ denilmişti. Paris Anlaşması’nda 1.5 dereceyi çoktan geçtik. 1.5 derece dünyanın sıcaklığı için çok kritik bir eşikti ve bu kritik eşik geçildi. Bu sıcaklık değerlerinin daha da artmaması için dünyanın temiz enerjiye yönelmesi lazım. Rüzgâr, dalga, güneş tüm bunlardan elde ettiğimiz enerji ile fosil yakıtlardan elde ettiğimiz enerji eşit olması gerekiyor. Fosil yakıtlarla elde ediğimiz enerji ile temiz enerjinin olmasına ‘net sıfır’ diyoruz. Türkiye’de net sıfırı amaçlıyor ve bu yönde çalışıyor.”
Daha da artacak
Şen, sıcaklıkların gelecek yıllarda daha da artacağını belirterek, “Küresel ısınmanın etkileri Türkiye’yi de etkisi altına alıyor. Önümüzdeki yıllarda yaz aylarında kuzey bölgelerde de sıcaklıklar 35 derecenin üzerine sıcak. 35 derecenin üzerine çıkacak bu sıcaklıkların süresi de uzayacak. Örneğin; bu yaz 35 derece ve üzeri sıcaklıklar 1-2 gün sürüyorsa önümüzdeki yıllarda 4-5 gün ve üzeri sürecektir” dedi.
3.5 derece daha sıcak
Bilim insanları, fosil yakıtlarının iklim krizinin sıcaklıkları 2,5 ila 3,3 derece daha sıcak hale getirdiğini belirtiyor. Küresel ısınmadan önce dünyada böyle bir olayın yaşanmayacağını ancak şimdi 10 yılda bir beklendiğini söyledi. Araştırmacılar, ısıyı hapseden karbondioksit emisyonlarının devam etmesinin bunları daha da sık hale getireceği konusunda uyardı.
* Antarktika sıcaklıkları rekor seviyeye yakın sıcak hava dalgasında ortalamanın 10 santigrat derece üzerine çıktı. Temmuz ayının bazı günlerinde kıtada kış ortasında bildirilen sıcaklıkların beklentilerin 28 C üzerine çıktığı bildirildi.
* Japonya, kayıtların başlamasından bu yana en sıcak temmuz ayını yaşadı.
* Bilim insanları, fosil yakıtlı iklim krizinin sıcaklıkları 2,5C ila 3,3C daha sıcak hale getirdiğini söyledi.
* Uzun süren kuraklık Sicilya’yı kavuruyor ve çiftçiler hayvanlarını satmak zorunda kalmaktan endişe ediyor.
* Galapagos Adaları ve bu adalardaki eşsiz canlıların çoğu ısınan sular nedeniyle risk altında.
* Çin’de 1998’de kayıt tutulmaya başlandığından bu yana en yüksek sayıda önemli sel felaketi ve 1961’den bu yana en sıcak temmuz ayını yaşadı.