Deprem riskleri yerli teknolojiyle modelleniyor

Karabostan, Türk Reasürans sermayedarlığında akademik ve teknolojik yetkinlikleri üzerinden sigorta ve reasürans odaklı rekabetçi çözümler üretmek ve bunları global pazarlarda da ölçeklemek vizyonuyla kurulduklarını ve Yıldız Teknik Üniversitesi, Yıldız Teknopark bünyesinde faaliyetlerini sürdürdüklerini söyledi.

Deprem modellemesinin işlevlerini ve finansal kıymetini vurgulayan Karabostan, depremlerin frekansı düşük ama şiddeti yüksek olaylar kategorisine girdiğini belirterek, şöyle devam etti:

“6 Åžubat depremlerinde 11 ilimizdeki yapı stokunun önemli bir bölümü hasar gördü ve sigorta ÅŸirketleri çok büyük tazminat yüküyle karşı karşıya kaldı. Benzeri durumları yönetebilmek için dünyada güvence, reasürans sistemi sayesinde saÄŸlanıyor. Dünya sigortacılığı birbirleri arasında risk transferi gerçekleÅŸtiriyor. Ama bu risk transferi ne kadar ve ne maliyetle yapılması gerektiÄŸi oldukça kritik bir soru. Bu sorunun cevabı ise modelleme ile elde ediliyor.”

Ana işlerinin deprem modellemesi olduğunu ifade eden Karabostan, deprem modellemesine ilişkin şunları kaydetti:

“Belli bir coÄŸrafyada oluÅŸabilecek depremleri, bu depremlerin büyüklüklerini, ÅŸiddetini, binaların sarsıntıya vereceÄŸi tepkiyi, bina içindeki sigortalanan kıymetin alacağı fiziki hasarı, daha sonra bu hasarın parasal olarak neye tekabül edeceÄŸini, sonrasında bu hasarın poliçelerde ne kadar tazminat yükü oluÅŸturacağını, bunlar birleÅŸtiÄŸinde sigorta ÅŸirketinin toplam ne kadar tazminat ödeyeceÄŸini ne kadarını reasürans ÅŸirketlerinden alacağını simülasyonlar yoluyla hesaplıyoruz. Dolayısıyla ÅŸirketlere portföy yönetim stratejileri, fiyatlama ve risk transfer politikaları konusunda karar desteÄŸi sunuyoruz.”

Yaptıkları işin interdisipliner bir çalışma olduğuna dikkati çeken Karabostan, yerbilimcilerden deprem mühendislerine, istatistikçilerden jeomatik mühendislerine ve yazılımcılara kadar çok sayıda uzmanla çalıştıklarını söyledi.

“BU MODELLEMELER DÃœNYADA ÇOK AZ SAYIDA MERKEZ TARAFINDAN SUNULUYOR”

Karabostan, katastrofik modelleme yazılımının (CATMOD) tamamını yerli kaynaklarla geliÅŸtirdiklerini ve Türkiye’ye özgü bir model olduÄŸunu dile getirdi.

CATMOD’un en güncel deprem kaynaklarını içerdiÄŸini ve sürekli güncellendiÄŸini kaydeden Karabostan, “Bu modellemeler dünyada çok az sayıda yetkinlik merkezi tarafından sunuluyor. Bunlardan bir tanesiyiz.” ifadesini kullandı.

“HEM ÃœLKEMÄ°Z HEM DE SÄ°GORTA SEKTÖRÃœ İÇİN ÖNEMLÄ° BÄ°R KAYNAK”

T Rupt Tekonoljinin faaliyete geçmesinin hemen ardından 6 Şubat depremlerini yaşadıklarını aktaran Karabostan, portföylerden ne kadar tazminat ödeneceğine dair CATMOD üzerinde çok hızlı biçimde detaylı bir çalışma yaptıklarını anlattı. Bu çıktıların DASK, Türk Reasürans ve sigorta şirketleri tarafından kullanıldığına işaret eden Karabostan, şunları söyledi:

“CATMOD hem ülkemiz hem de sigorta sektörü için önemli bir kaynak. CATMOD’dan sektörün de faydalanmasını istedik ve diÄŸer sigorta ÅŸirketlerinin de kullanımına sunduk. Farklı ülkeler için de modeller geliÅŸtirmeyi kuruluÅŸumuzda stratejik hedef olarak belirlemiÅŸtik. Stratejik önceliklerimiz arasında DoÄŸu Avrupa ve Türk Cumhuriyetleri var. GeçtiÄŸimiz günlerde Azerbaycan Merkez Bankası ve Ä°cbari Sigortalar Bürosu iÅŸ birliÄŸi ile gerçekleÅŸtirdiÄŸimiz Katastrofik Risklere Dayanıklı Maliye Sistemi Konferansı bu stratejik hedefin bir sonucuydu. Azerbaycan deprem modelini geliÅŸtirmek yönünde projemizi de kısa zamanda baÅŸlatmayı planlıyoruz.”

“OLASI MARMARA DEPREMÄ°YLE Ä°LGÄ°LÄ° ÖZEL BÄ°R ÇALIÅžMAMIZ VAR”

Karabostan, şirketin Türkiye deprem model kataloğunda 100 binin üzerinde deprem senaryosu olduğunu ifade etti.

Yerli kadastrofik modelleme platformu ile olası depremlere hazırlık yapıldığına dikkati çeken Karabostan, şöyle devam etti:

“Olası Marmara depremiyle ilgili özel bir çalışmamız var. Marmara özelinde 8 adet deprem senaryomuz mevcut. Bu 8 deprem senaryosu birbirini karşılıklı olarak dışlıyor. Yani hepsi birbirinden farklı ama 8 senaryoyu bir araya getirdiÄŸimizde Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın Marmara Denizi içerisindeki segmentlerinin üreteceÄŸi 7 üzerindeki büyüklüğe sahip deprem senaryolarının tamamını kapsıyor. Dolayısıyla elimizde çok detaylı çalışılmış bir model mevcut. Sigorta ÅŸirketleriyle de bu model sonuçlarını paylaÅŸtık.”

“SiGORTA SEKTÖRÃœ DIÅžINDA DA FAYDA SAÄžLAMAYI HEDEFLiYORUZ”

Geleneksel olarak sigorta sektörlerinin afet modelleme çalışmalarından faydalandığını kaydeden Karabostan, “Aslında olası depremlerden varlıkları ve faaliyetleri etkilenecek tüm kuruluÅŸlar için model sonuçları önemli bir bilgi kaynağıdır. Bu çerçevede bankacılık, sanayi, perakende gibi birçok sektöre de hizmetlerimizi sunmak istiyoruz.” ifadesini kullandı.

“SEL TEHLÄ°KESÄ°NE Ä°LÄ°ÅžKÄ°N ÇALIÅžMA YAPACAÄžIZ”

Yakın zamanda Zorunlu Afet Sigortasının (ZAS) devreye gireceÄŸini hatırlatan Karabostan, iÅŸ planları kapsamında Türkiye’nin tüm afet tehlikelerini modelleyeceklerini vurguladı.

Sel tehlikesine iliÅŸkin ilerleyen dönemde çalışma yapacaklarını belirten Karabostan, “Bu alanda DASK bünyesinde yapılmış ciddi çalışmalar mecvut. DASK’ta bu ürün geliÅŸtirilirken çok detaylı akademik bir çalışmalar yürütüldü. ZAS’ın devreye girmesiyle biz de sel riskini modelleyeceÄŸiz. Ãœlkemizde Pasifik’teki gibi büyük tsunamiler yok ama tarihsel depremler bize öğretiyor ki Türkiye’de yer sarsıntısına baÄŸlı olarak deniz seviyesinin yükselmesi görülen bir ÅŸey. KahramanmaraÅŸ Depremlerinde de 1999 depreminde de bu durumu gözlemledik. Önümüzdeki dönemde bu konuyu özel olarak çalışıp modelimize ekleyeceÄŸiz.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.

Erdem Karabostan, T Rupt Teknoloji olarak Türkiye için en güncel ve gerçekçi sonuçları üreten modelleme çözümü ekibi olmayı hedeflediklerini vurgulayarak makine öğrenmesi yetkinliğini platformlarına ekleyeceklerine vurgu yaptı.