Aile işletmeleri, kadın ve gençlere ek destek

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın planlı üretim kapsamında oluşturduğu yeni destekleme modelini içeren “2024 – 2026 Yıllarında Yapılacak Hayvancılık Desteklemelerine İlişkin Karar” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. 

Bakan İbrahim Yumaklı, yeni destekleme modelinin gıda arz güvenliği dikkate alınarak üretim planlaması ekseninde hazırlandığını belirterek, hedeflerinin verimli, sürdürülebilir ve kalite bir üretim modeli olduğunun altını çizdi. Yumaklı, “Yerli gen kaynaklarının korunması ve geliştirilmesi, kayıtların güncel tutulması ile üretim sürecinde yaşanan maliyet artışları ve fiyat istikrarsızlıkları gibi olumsuz koşullardan üreticilerin korunmasını planlıyoruz” dedi. 

Oğlak ve kuzuya ödeme 

Karara göre, hayvansal üretimde yeni destekleme programı temel hayvancılık ve ürün geliştirme destekleri olmak üzere iki gruba ayrılıyor. Üreticilerin gelecek yılları öngörebilmeleri için destek kararı ilk defa 3 yıllık olarak hazırlandı. Birim destek tutarları her yıl yeniden belirlenecek. Destekleme tutarları katsayılar üzerinden belirlenerek performansa dayalı bir destekleme sistemi oluşturuldu. Yeni modelde yönlendirici ve verimliliği arttırıcı kriterleri sağlayanlar daha yüksek destek alacak, böylece verimli ve kaliteli üretim teşvik edilecek. Aile işletmeleri, kadın ve genç yetiştiricilere ilk defa pozitif temel desteğe ilave destek verilecek. Önceden anaç hayvanlar için ödenen küçükbaş destekleri ilk defa kuzu ve oğlaklar için ödenecek. 

Destek artışları ‘kriterler’e göre

Süt ve besilik materyal üretim planlama bölgesi olarak belirlenen illerde doğan buzağı ve malaklar için temel desteğe yüzde 50, çiğ süt desteğinde ise süt üretim planlama bölgesi illerinde temel desteğe yüzde 40 ilave destekleme yapılacak. 

2024’te buzağı ve malaklar için 1.000 TL/baş, kuzu ve oğlaklar için 200 TL/baş, arıcılık için 100 TL/kovan, ipekböceği için 1.000 TL/kg, besilik erkek sığır (karkas) için 500 TL/baş, tiftik üretimi için 80 TL/kg temel destek tutarı belirlendi. 

Mevcut durumda verimlilik kriterlerini sağlayan aile işletmesi buzağı başı 2068 TL destek alırken, yeni modelde 4800 TL destek alacak. İşletme sahibinin kadın ve/veya genç yetiştirici olması durumunda ilave 700 TL, birinci derece tarımsal amaçlı örgüt üyesi olması durumunda ilave 200 TL olmak üzere buzağı başı 5700 TL desteğe ulaşılacak. Halihazırda ari bir aile işletme 28 bin 680 TL destek alırken, yeni modelde 77 bin TL alacak. 

Su ürünleri için neler değişiyor?

Su ürünleri yetiştiriciliğinde proje kapasitesi yıllık 50 ton ve altı olan, kapalı devre üretim yapan, üretici birliğine üye, birinci derece tarımsal amaçlı örgüte üye olan işletmelere, her bir teknik kriter için temel destek tutarına ilave teknik kriter desteği verilecek. Küçük ölçekli balıkçılık desteği birim tutarları 2025 yılı için yüzde 43-100 artırıldı. Balıkçı gemisi sahibi veya ortağı kadınlara küçük ölçekli balıkçılık desteği yüzde 35 daha fazla ödenecek.