Avrupa Birliği’nin (AB) 27 üye ülkesindeki seçmenler gelecek dönemin Avrupa Parlamentosu’nu (AP) şekillendirmek için 6-9 Haziran’da sandık başına gitti.
AP seçim sonuçları dün açıklanırken, özellikle bazı ülkelerdeki aşırı sağ partiler oy oranlarını yükseltti bazı ülkelerde ise beklenmedik bir şekilde sol galip geldi.
AP’nin yeni dağılımında ise, merkez siyasetin konumunu koruduğunu ancak Yeşiller ile birlikte sol partilerin düşüşe geçtiği görüldü. Aşırı sağa olan bu denli destek ise, “sürpriz” olarak yorumlandı.
SEÇİMİN KAZANANLARI
URSULA VON DER LEYEN: Bir dönem daha “Avrupa Komisyonu Başkanı” olmak isteyen Ursula von der Leyen, “Komisyon Başkanı” olmak için parlamentoda gerekli 361 oyu toplamış olabilir. Ursula von der Leyen’in de üyesi olduğu ve bu dönem de parlamentodaki çoğunluğunu koruyan Avrupa Halk Partisi (EPP) 184 koltuk kazandı. Leyen daha önce başkanlığı, EPP ile birlikte Sosyalist ve Demokrat İlerici İttifakı (S&D) ve Liberallerin desteğini alarak kazanmıştı. Bu dönem de bu üç grubun toplam koltuk sayısı Leyen’i “Komisyon Başkanı” yapmak için yeterli.
GIORGIO MELONI: İtalya’da Başbakan Giorgia Meloni’nin “İtalya’nın Kardeşleri Partisi” yüzde 30 civarında oy aldı. Muhalefetteki merkez sol Demokrat Parti (PD) yüzde 23, Beş Yıldız Hareketi (M5S) yüzde 12, Silvio Berlusconi’nin kurduğu Forza İtalya yüzde 9 oy aldı. İtalya’daki seçim sonucuyla birlikte, Meloni’nin İtalyan siyaseti üzerindeki hakimiyetini daha da sıkılaştıracağı söyleniyor. Meloni, Polonyalı Donald Tusk ile birlikte, seçimden zaferle eve dönen az sayıdaki liderinden biri oldu.
AŞIRI SAĞ PARTİLER: Dün gecenin en dikkat çekici gelişmelerinden biri de Fransız siyasetçi Marine Le Pen’in liderlik ettiği aşırı sağcı Ulusal Cephe’nin (RN) aldığı yüzde 31’lik oy oranı oldu. Ulusal Cephe’nin aldığı bu sonuçların hemen ardından Macron Meclis’i feshederek erken seçim kararı aldı. Fransa’nın dışında Avusturya ve Almanya’da da aşırı sağcı partiler başarı gösterdi. Avusturya’da, aşırı sağcı Avusturya Özgürlük Partisi (FPÖ) 6 milletvekilliği kazanarak ilk sıraya yerleşti. Almanya’da seçimde ilk sırayı parlamentoda 30 koltuk kazanan Hristiyan Demokrat CDU/CSU ittifakı aldı. İkinci sırada ise, aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) partisi yer aldı. Yine aşırı sağ partileri Hollanda’da birinci, Romanya’da ikinci parti oldular.
SOSYALİSTLER VE DEMOKRATLAR: Bu seçimden göz kamaştırarak çıkmasalar da sosyalistler ve sosyal demokratlar da kazandı denebilir. Merkez sol partiler, İspanya ve İtalya gibi büyük ülkelerde ikinci, Raphael Glucksmann’ın merkez solu yeniden canlandırdığı Fransa’da ise üçüncü sırada yer aldılar. Merkez sol, Almanya’da ise hayal kırıklığı yaşadı. Almanya Başbakanı Olaf Scholz’un Sosyal Demokrat Partisi (SPD), aşırı sağcı AfD’nin de gerisinde kalarak üçüncü sırada kendine yer buldu.
PETER MAGYAR: Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın karşısında artık yeni ve güçlü bir rakip var diyebiliriz. Bir dönem Orban hükümetinde yer alan Magyar, yılın başında muhalefete öncülük etmeye başladı. AP seçimlerinde de oyların yüzde 30’unu alarak, Macar muhalefetinin tartışmasız yeni lideri olacağını kanıtladı.
ROBERTA METSOLA: Avrupa Parlamentosu Başkanı Metsola, yeniden AP’ye seçildi. Maltalı siyasetçi, ülkesindeki AP seçimlerinde ana muhalefetteki Milliyetçi Parti (PN) tarafından aday gösterildi; 87 bin oy alarak, ülkenin AB’ye katılmasından bu yana bir seçimde en çok oy alan milletvekili oldu.
AP seçimleri sonrasında Avrupa’da büyük şok! Hükümetler art arda çatırdıyor
Fransa’dan AP’ye seçilen ilk Filistinli
SEÇİMİN KAYBEDENLERİ
EMMANUEL MACRON: Seçimin belki de en büyük kaybedeni Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron. Rakibi aşırı sağcı Ulusal Birlik’in (RN) yüzde 31 sularında oy alması ve partisi Rönesans’ın yüzde 15’te kalması Macron için tehlikeye işaret ediyor olabilir. Macron, AP seçim sonuçlarının ardından Meclis’i feshederek erken seçim kararı aldı. Fransa birkaç ay içinde seçime gidecek. Erken seçimin sonuçları, Macron’un da geleceğine etki edebilir.
OLAF SCHOLZ: Almanya’da koalisyon hükümetinin en büyük partisi Sosyal Demokrat Parti (SPD-Scholz’un partisi) seçimlerde üçüncü sırada yer aldı. Aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) ikinci sıraya yerleşti. Bu sonuç, SPD’nin bir asırlık en kötü sonucu oldu. Almanya’da AP seçimde ilk sırayı, 30 koltuk kazanan Hristiyan Demokrat CDU/CSU ittifakı birinci bitirdi. Koalisyonun diğer ortağı Yeşillerin de oy oranlarının düşmesiyle birlikte Almanya’daki koalisyon hükümetinin meşruiyeti sarsılabilir. Almanya’da merkez sağ ve aşırı sağ, Scholz’u erken seçim kararı almaya çağırıyor.
YEŞİLLER PARTİSİ: Yeşiller, 2019’daki güçlü performansının ardından Almanya’da büyük bir darbe aldı. Sandalye sayısı 21’den 12’ye geriledi. Fransa’da zar zor tutundular ve Portekiz’de sıfır çektiler.
VICTOR ORBAN: Macaristan’ın milliyetçi lideri Orban, Magyar’ın kendisine meydan okuması sonrası beklenenden daha kötü bir performans sergiledi. Partisi Fidesz oyların yüzde 43,8’ini almış olsa da bu, Avrupa Parlamentosu seçimlerinde şimdiye kadarki en kötü sonucu oldu. Sadece aylar önce muhalefete geçen rakibi Magyar, seçimde yüzde 30 aldı.
MATTEO SALVINI: 2019’da oyların yüzde 34’ünü alarak büyük bir başarı elde eden ve şu anda aşırı sağ “Kimlik ve Demokrasi Grubu”na başkanlık eden Lig Partisi, bu sefer yüzde 9’un altında oy alarak İtalya’da büyük bir kan kaybetti.
SONUÇ OLARAK; AP SEÇİMLERİNİ TEK BİR CÜMLEYLE ŞU ŞEKİLDE ÖZETLEYEBİLİRİZ:
“AVRUPA DAHA DA SAĞA KAYDI, MERKEZ DİRENİYOR”